Speleologie is een tak van de aardwetenschappen die zich bezighoudt met de verkenning en de studie van grotten en ondergrondse ruimten.
De term Speleologie is afgeleid van het Griekse woord spelaion, wat grot betekent.
Als wetenschap omvat de speleologie onder andere :
- geologie, die het ontstaan van gesteentelagen, grotten en druipsteen bestudeert,
- hydrologie, die onder ander onderaardse waterlopen onderzoekt,
- biologie, die de beestjes en planten die al dan niet verplicht in een grot leven onder de loep neemt
- paleontologie , die in grotten speurt naar overblijfselen van uitgestorven dieren
- archeologie, die de aanwezigheid van de mens bestudeert aan de hand van grotschilderingen en werktuigen uit de prehistorie.
Bij het verkennen van grotten komt ook een element van sportiviteit en avontuur kijken.
Het verkennen van grotten is niet altijd zonder gevaar, zeker als deze grotten voor het eerst verkend worden of als de grotten nog onvolledig bekend zijn, en vereist daarom vaardigheid en training van de speleoloog.
De speleologie als sport kunnen we best vergelijken met de bergsport, omdat voor een groot deel dezelfde technieken en materialen worden gebruikt. In de sportieve speleologie zijn echter tal van speleo-specifieke technieken en materialen ontwikkeld, die je dan weer niet terugvind in de bergsport.
Daarom, wie aan speleologie wil gaan doen volgt best de specifieke opleidingen die door de speleologie-organisaties worden aangeboden aan hun leden.